BETONARME ÇERÇEVELERDE ETRİYE DÜZENİNİN YATAY YÜK TAŞIMA KAPASİTESİNE ETKİLERİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

Öz

Deprem; doğal afetler içerisinde, herhangi bir uyarı göstermeksizin meydana gelmesi, süresi ve
etkisinin kestirilememesinin yanı sıra, dinamik bir kuvvet olması açısından kendine has özelliklere
sahiptir. Daha önce herhangi bir yatay yük etkisi altında bulunmamış olan taşıyıcı sistem, kısa bir
zamanda önemli bir yatay yük etkisi altına girer. Taşıyıcı sistem kusurları çok kısa sürede ortaya çıkar
ve tedbir almak imkansızdır. Güvenilir bir uyarı sisteminin de mevcut olmaması, yapıların deprem
etkilerine dayanıklı olarak tasarlanması ve yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Dünyada her gün
birçoğu ancak aletler yardımıyla ölçülebilen irili ufaklı yüzlerce deprem meydana gelmektedir. Bu
depremlerin yapılar üzerine etkisi olmamakla beraber oluşan şiddetli depremlerde yapılarda oluşan
hasarlar sonucunda meydana gelen can ve mal kayıpları, tüm dünyada deprem hareketinin yapılar
üzerindeki etkileri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Türkiye ve dünyada halen kullanımda olan birçok yapı,
deprem etkilerinin daha iyi anlaşılmasından ve depreme dayanıklı yapı tasarımını temel alarak
oluşturulan yapı yönetmeliklerinden önce inşa edilmiş olup, modern deprem yönetmeliklerinin getirdiği
kıstasları sağlamaktan uzaktır. Bu yapıların acil olarak olası bir depreme en etkin, en hızlı, en ekonomik
olarak hazırlanması gerekmektedir. Bu çalışmada, ABYYHY (1998) hükümlerinin şart koştuğu etriyeleri
135 derece kancalı olarak imal edilen, birleşim bölgelerinde sıklaştırılan ve kolon kiriş birleşim
bölgesinde devam ettirilen, yönetmelik hükümlerindeki asgari beton kalitesine sahip 3 katlı 3 açıklıklı
betonarme çerçevenin deprem etkisini benzeştiren tersinir-tekrarlanır yatay yükler altındaki davranışı
ile etriyeleri 90 derece kancalı olarak imal edilen, birleşim bölgelerinde etriye sıklaştırması yapılmamış,
kolon kiriş birleşim bölgesinde etriyesi bulunmayan ve mevcut binaları temsil etmesi açısından düşük
kaliteli betona sahip 3 katlı 3 açıklıklı betonarme çerçevenin deprem etkisini benzeştiren tersinir-tekrarlanır yatay yükler altındaki davranışı incelenecek ve elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak
irdelenecektir.