SİVAS 4 EYLÜL BARAJI İÇME SUYUNDAKİ MANGANIN LABORATUAR VE TESİS ÖLÇEKLİ GİDERİM VERİMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

Sivas kenti, içme ve kullanma suyu ihtiyacının bir kısmını yer altı sularından bir kısmını ise 
yüzey sularından karşılamaktadır. Sivas 4 Eylül Barajı’ndan temin edilmiş olan yüzey suyu, Sivas 
Belediyesi İçme  Suyu  Arıtma  Tesisi’nde  arıtılmakta  ve şehir şebekesine  verilmektedir.  4  Eylül 
Barajı’ndan temin edilmiş olan içme suyundaki mangan konsantrasyonu, sonbahar aylarında (Ekim 
2010) artış göstermiştir. Bu çalışmada; içme suyundaki manganı gidermek için laboratuar ortamında 
yapılan Jar testi çalışmasıyla farklı koagülantlar kullanılarak optimum dozaj ve uygun koagülant seçimi 
amaçlanmıştır. Jar testi çalışması sonucunda laboratuarda belirlenen en uygun koagülantlar ve optimum 
dozajlar, içme suyu arıtma tesisinde uygulanmıştır. Koagülant olarak potasyum permanganat (KMnO4), 
Demir  (III)  Klorür  (FeCl3)  ve  koagülant  yardımcı  kimyasalı  olarak  da  Anyonik  Polielektrolit 
kullanılmıştır. Deney sonucunda yalnızca KMnO4 kullanılmasıyla mangan giderim veriminin %94,7 
olduğu  tespit  edilmiştir.  KMnO4  ile  birlikte  FeCl3  ve  anyonik  polieletrolit  birlikte  kullanıldığında 
mangan  giderim  verimi  %96,3  olarak  bulunmuştur.  Mangan  giderme  veriminin  yüksek  olduğu 
laboratuar ortamındaki optimum koşullar tesiste uygulandığında; laboratuar ölçekli elde edilen uygun 
koagülant ve optimum dozajın saha ölçeğinde uygulanmasıyla mangan giderim veriminin %53,4 olduğu 
görülmüştür.  Sonuç  olarak;  yüksek  oranlarda  mangan  giderimi  sağlamak  için  içme  suyu  arıtma 
tesisinde, laboratuar ölçeğinde elde edilen dozajlardan daha yüksek dozajlara gereksinim duyulduğu 
tespit edilmiştir.