DEPREM KUVVETLERİ ETKİSİ ALTINDAKİ ŞEVLERİN STABİLİTESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Öz

Statik  olarak  dengede  olan şevler  dinamik  kuvvetlerin  etkisi  altında  stabilitelerini 
kaybedebilmektedirler. Bu çalışmada farklı magnitüd değerlerine sahip, olması muhtemel depremlerin 
şev  stabilitesi  üzerindeki  etkileri  araştırılmıştır.  Depremler  esnasında şevin  güvenlik  sayısını 
belirleyebilmek  amacıyla  Basitleştirilmiş  Bishop  Dilim  yöntemi  temel  alınarak  Fortran  dilinde  bir 
bilgisayar yazılımı hazırlanmıştır. Bu yazılımda deprem etkisi; şev üzerinde meydana gelen ek yatay 
deprem kuvvetleri, boşluk suyu basıncında meydana gelen artışlar ve zeminin kayma mukavemeti 
açısında meydana gelen azalmalar dikkate alınarak stabilite analizine ilave edilmiştir. 
Depremler esnasında şev geometrisi ve zemin özelliklerinin de stabiliteye etkisinin belirlenebilmesi 
amacıyla, hazırlanan bilgisayar yazılımı kullanılarak 2 farklı şev kesiti ve 2 farklı zemin türü için örnek 
analizler yapılmış ve sonuçları değerlendirilmiştir. Analizlerin sonucunda; özellikle şevin fay hattına 
yakın olduğu, yüksek magnitüdlü depremlerde düşük güvenlik sayıları bulunmuştur. Aynı dinamik 
şartlar altında kohezyonlu zeminde tekrarlı kayma gerilmelerine bağlı olarak meydana gelen ilave 
boşluk suyu basıncı artışları diğer zemindekinden çok fazla olmuş ve daha küçük güvenlik sayıları 
bulunmuştur. Deprem etkilerinin yanı sıra şev yüksekliğinin artması ve zemin içerisinde yer altı 
suyunun varlığı da şevin stabilitesini çok önemli oranda azaltmıştır.