SAKARYA NEHRİ HAVZASI AYLIK AKIM VERİLERİNİN PARAMETRİK OLMAYAN YÖNTEMLERLE TREND ANALİZİ

Öz

Bu çalõşmada Sakarya havzasõnda bulunan ve EİE tarafõndan işletilen 11 adet akõm gözlem
istasyonunun aylõk ortalama akõm verileri kullanõlmõştõr. Aylõk akõm verilerinin lineer trendlerini tespit
etmek için, parametrik olmayan üç farklõ metot (Spearmanõn Rho, Senin T ve Mevsimsel Mann-Kendall
testleri) kullanõlmõştõr. Trendlerin lineer eğimleri, Sen tarafõndan geliştirilen ve parametrik olmayan bir
metot olan Senin trend eğim metodu kullanõlarak hesaplanmõştõr. Trend başlangõç yõllarõ parametrik
olmayan Mann-Kendall Mertebe Korelasyon testi ile belirlenmiştir. Ayrõca, Van Belle ve Hughes
tarafõndan geliştirilen bir metot kullanõlarak, aylõk trendlerdeki homojenlikler kontrol edilmiştir. Yapõlan
analizler sonucunda incelenen 11 istasyona ait toplam 132 ayõn %64ünde 0.05 önem seviyesinde anlamlõ
trendler tespit edilmiştir. Trend tespit edilen aylardaki değişim genellikle azalan yönde olmuştur. 1221
ve 1243 numaralõ istasyonlar azalan yönde değişimin en fazla olduğu istasyonlardõr ve bu istasyonlar
havzanõn kuzey batõ kõsmõnda yer almaktadõr. 1216 ve 1226 numaralõ istasyonlar dõşõndaki diğer bütün
istasyonlarõn maksimum negatif eğimleri Mart ayõnda tespit edilmiştir. Mart ayõ 10 istasyonla en fazla
trend tespit edilen ay olmuştur ve trendlerin hepsi azalan yöndedir. Aynõ zamanda Mart ayõ maksimum
eğimin de en fazla gözlendiği ay olmuştur. 5 istasyonla Nisan ayõ en az trend tespit edilen aydõr. 1980li
yõllar trend başlangõç yõlõ olarak en fazla gözlenen yõllar olmuştur. Van Belle ve Hughes Homojenlik testi
sonuçlarõna göre ise havzada global bir trende rastlanamamõştõr.