PARAMETRİK OLMAYAN TESTLER KULLANILARAK SAKARYA HAVZASI YAĞIŞLARININ TREND ANALİZİ

Öz

Bu çalışmada Türkiye’nin önemli büyük havzalarından olan Sakarya Havzası’na ait aylık toplam
yağışlardaki değişimi belirlemek amacıyla trend analizi yapılmıştır. Bu amaçla havzada bulunan 25 adet
yağış gözlem istasyonuna ait 1960-2000 periyodundaki aylık toplam yağış verilerine parametrik
olmayan Sen’in T, Spearman’ın Rho, Mann-Kendall ve Mevsimsel Mann-Kendall trend testleri
uygulanmıştır. Trend analizleri iki bölümden oluşmaktadır. İlk aşamada aylık toplam yağışlar yıllık
bazda değerlendirilmiş, ikinci aşamada ise her istasyona ait yağış serilerinin her bir aylık değişimi
incelenmiştir. Trendlerin homojenliği de yine parametrik olmayan Van Belle ve Hughes Homojenlik testi
ile test edilmiştir. Trendlerin lineer eğimleri (birim zamandaki değişim) Sen tarafından geliştirilen Sen’in
Trend Eğim Metodu kullanılarak hesaplanmıştır. Her bir ay için trend başlangıç yılları ise parametrik
olmayan Mann-Kendall Mertebe Korelasyon testi ile belirlenmiştir. Sonuç olarak incelenen istasyonların
yarısında 0.05 anlamlılık seviyesinde azalan trendler bulunmuştur. 0.05 anlamlılık seviyesine göre
toplam 300 ay içerisinde trend tespit edilen aylar dikkate alındığında toplam 44 ayda trend tespit
edilmiştir. Bu trendlerin yaklaşık %20’si artan, %80’i ise azalan yöndedir. Artan yönde trendler 6
istasyonla Ekim ve 3 istasyonla Ağustos ayında bulunmuştur. Geriye kalan 35 aydaki trandler ise azalan
yöndedir.